Bài 20: SÔNG VÀ HỒ. NƯỚC NGẦM VÀ BĂNG HÀ

KHỞI ĐỘNG

THỬ TÀI CỦA BẠN

* Có 3 câu hỏi

* Mỗi câu hỏi có 3 dữ kiện

- Trả lời ở dữ kiện thứ nhất được 10 điểm

- Trả lời ở dữ kiện thứ hai được 8 điểm

- Trả lời ở dữ kiện thứ ba được 5 điểm

Câu hỏi: Đây là con sông nào?

Nằm ở khu vực châu Mĩ

Lưu vực rộng nhất thế giới

Thuộc đồng bằng Amazon

Câu hỏi: Đây là con sông nào?

Nằm ở miền Bắc nước ta

Chảy qua khu vực Hà Nội

Thuộc khu vực ĐBSH

Câu hỏi: Đây là con sông nào?

Dài thứ 3 trên thế giới

Nơi tử nạn của con tàu Ngôi sao Phương Đông

Dài nhất Trung Quốc, có tên gọi khác “Dương Tử”

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Sông và hồ

Hãy kể tên một số con sông mà em biết? Khái niệm sông là gì?

Kiến thức:

Sông là các dòng chảy tự nhiên, chảy theo những lòng dẫn ổn định do chính dòng chảy này tạo ra.

Câu hỏi: Những nguồn cung cấp nước cho sông?

Trả lời: Nguồn cung cấp nước sông: nước mưa, nước ngầm, hồ và băng, tuyết tan.

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình vẽ hãy mô tả các bộ phận của một dòng sông lớn?

+ Dòng chính

+ Phụ lưu

+ Chi lưu

Lượng nước chảy qua mặt cắt ngang của lòng sông trong 1 giây( m^3/s)

Thảo luận theo cặp và hoàn thành phiếu học tập:

1. Hệ thống sông gồm: sông chính, phụ lưu, chi lưu
2. Phụ lưu là sông đổ nước vào sông chính
3. Chi lưu là các sông thoát nước cho sông chính
4. Lưu vực sông là vùng đất cung cấp nước thường xuyên cho sông

THẢO LUẬN NHÓM

Thảo luận nhóm (6 nhóm) theo kĩ thuật khăn trải bàn, quan sát tranh và dựa vào sgk trả lời câu hỏi:

• Hãy nêu vai trò của sông, hồ với đời sống và sản xuất của con người?
• Tại sao phải sử dụng tổng hợp nước sông, hồ.
• Tại sao cần phải sử dụng tiết kiệm và bảo vệ chất lượng nước sông, hồ?

Kiến thức:

Vai trò của sông, hồ:

+ Cung cấp nước sinh hoạt

+ Tưới tiêu

+ Nơi sinh sống của các loài thực vật, động vật

+ Phát triển du lịch

+ Giao thông đường thủy

+ Thủy điện

Khó khăn

+ Lũ lụt

+ Ngập lụt

+ Ô nhiễm

MỞ RỘNG

Hồ là vùng trũng trên bề mặt Trái Đất, không thông với biển. Hồ có nguồn gốc hình thành và kích thước khác nhau

Sử dụng tổng hợp nước sông, hồ

Việc sử dụng tổng hợp nước sông, hồ sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao, hạn chế lãng phí nước và bảo vệ tài nguyên nước.

Phải sử dụng tiết kiệm nước vì nước không phải vô tận. Hiện nay, ở nhiều nơi trên thế giới đang đối mặt với tình trạng khô hạn. Bảo vệ chất lượng nước sông, hồ để tránh làm ô nhiễm nguồn nước, điều này có liên quan đến đời sống và sản xuất

2. Nước ngầm

Câu hỏi: Quan sát hình và nêu quá trình hình thành nước ngầm?

Trả lời:

Nước ngầm là nước nằm trong tầng chứa nước thường xuyên dưới bề mặt đất.Được tạo nên bởi sự bốc hơi của nước biển, nước sông hồ,… hình thành mây, tạo thành mưa mưa thấm xuống đất.

Câu hỏi: Nêu vai trò của nước ngầm?

+ Sử dụng trong đời sống và sản xuất

+ Nước khoáng ngầm dùng phát triển du lịch nghỉ dưỡng

+ Vùng hoang mạc, nước ngầm có vai trò quan trọng

+ Nước khoáng ngầm dùng để đóng chai uống

Câu hỏi: Nêu một số biện pháp sử dụng hợp lí và bảo vệ nước ngầm?

Biện pháp sử dụng và bảo vệ nước ngầm

+ Tăng nguồn sử dụng nước mặt

+ Xử lí rác sinh hoạt, nước thải

+ Hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu, bảo vệ TV

3. Băng hà

Quan sát video và trả lời câu hỏi:

• Băng hà phân bố như thế nào?
• Nêu vai trò của băng hà?
• Nguyên nhân làm cho băng tan?

1. Băng hà phân bố chủ yếu ở châu Nam Cực và đảo Gronlen (99%); 1% ở các sông băng.
2. Vai trò: điều hòa nhiệt độ trên Trái Đất và cung cấp nước cho sông.
3. Băng hà chiếm gần 70% trữ lượng nước ngọt trên Trái Đất và ít ô nhiễm.

Băng tan

Do Trái Đất nóng lên=> Nhiều khối băng bị tan ra=> Ảnh hưởng đến môi trường

LUYỆN TẬP

Em hãy kể tên các nguồn nước ngọt quan trọng trên Trái Đất và tầm quan trọng của chúng đối với con người.

Tại sao: Ở vùng nhiệt đới, chế độ nước sông phụ thuộc vào chế độ mưa?

Nêu một số biện pháp hạn chế ô nhiễm nước sông, hồ?

Các nguồn nước ngọt quan trọng trên Trái Đất

+ Nước sông

+ Nước hồ

 + Nước từ băng tan

+ Nước ngầm

=> Do ở vùng nhiệt đới có nhiệt độ cao, mưa nhiều nên nguồn cung cấp nước cho sông chủ yếu là mưa, chế độ nước sông phụ thuộc vào chế độ mưa

Một số biện pháp bảo vệ nước sông, hồ

VẬN DỤNG

Thu thập thông tin và cho biết trong các sông Đà, sông Luộc, sông Đuống, sống Lô, sông nào là phụ lưu sông nào là chỉ lưu của sông Hồng.

=> Việc khai thác nước ngầm vượt quá giới hạn cho phép sẽ gây ra hậu quả như thế nào?

Hướng dẫn về nhà

+ Hoàn thành bài tập về nhà

+ Chuẩn bị theo hướng dẫn của GV

+ Đọc trước nội dung bài 21